Το κίνημα στο Γουδί (1909)

Τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα → η Ελλάδα αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά προβλήματα (1893: πτώχευση, 1898: επιβολή Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου).

Αρχές  του 20ού αιώνα → - ένταση της κρίσης, αφού η διεθνής οικονομική ύφεση έκανε δύσκολη τη διάθεση των ελληνικών αγροτικών προϊόντων στις ξένες αγορές και περιόρισε τα εμβάσματα των Ελλήνων μεταναστών από την Αμερική και την Αίγυπτο

-          αδυναμία της πολιτικής ηγεσίας να διαχειριστεί

 αποτελεσματικά τις εθνικές διεκδικήσεις, με αποτέλεσμα άλλοτε να οδηγεί τη χώρα σε ήττες (πόλεμος του 1897) και άλλοτε να κατηγορείται ότι παρέμεινε αδρανής μπροστά στις εξελίξεις → πολιτική αστάθεια, καθώς κυβερνήσεις σύντομης θητείας διαδέχονταν η μία την άλλη χωρίς καμιά να φαίνεται ικανή να αντιμετωπίσει τα κρίσιμα προβλήματα της χώρας

→ δυσαρέσκεια διάχυτη στην ελληνική κοινωνία

→  μείωση του κύρους των πολιτικών και της

Μοναρχίας (διατύπωση κατηγοριών για συνεχείς παρεμβάσεις στις ένοπλες δυνάμεις = επιλογές του διαδόχου Κωνσταντίνου  και  στάση του ύπατου αρμοστή της Κρήτης πρίγκιπα Γεώργιου, που θεωρήθηκε υπεύθυνος για τη ρήξη με τον Βενιζέλο και την επανάσταση του Θέρισου (1905) ).

Μάιος του 1909 → ίδρυση του Στρατιωτικού Συνδέσμου = οργάνωση κατώτερων αξιωματικών. → δυσφορούσαν τόσο για το ότι η βασιλική οικογένεια προωθούσε τους ευνοούμενους της στο στράτευμα όσο και για την κακή κατάσταση των ενόπλων δυνάμεων.

Στάση πολιτικής ηγεσίας → - αρχικά επιχείρησε να διαπραγματευτεί με τον Σύνδεσμο

     - 12 Αυγούστου 1909 συλλαμβάνει την ηγεσία του.

 → Ο Σύνδεσμος ανέθεσε την αρχηγία του στον συνταγματάρχη Νικόλαο Ζορμπά και προχώρησε, στις 15 Αυγούστου 1909, στην εκδήλωση κινήματος με κέντρο το στρατόπεδο στο Γουδί (περιοχή της Αθήνας).

Η  κυβέρνηση δεν διέθετε δυνάμεις για να αντιμετωπίσει τους κινηματίες και δέχτηκε τους όρους τους. Τότε αυτοί επέστρεψαν στις θέσεις τους, διατηρώντας, ωστόσο, στο ακέραιο την οργάνωσή τους.

Αιτήματα Συνδέσμου : - αναδιοργάνωση των ενόπλων δυνάμεων = απομάκρυνση από το στράτευμα των πριγκίπων, δηλαδή του διαδόχου Κωνσταντίνου και των άλλων γιων του βασιλιά (ικανοποιήθηκε αμέσως) ↔ αποτελούσε προΰπόθεση για την κατάργηση της ευνοιοκρατίας και την ανεμπόδιστη βαθμολογική εξέλιξη όλων των αξιωματικών

- μεταρρυθμίσεις στη διοίκηση του κράτους, στην οικονομία, στη δικαιοσύνη και στην εκπαίδευση.

Σημειολογία του κινήματος του 1909 = καταλύτης που προκάλεσε μια έκρηξη γενικότερων λαϊκών αιτημάτων, τα οποία στρέφονταν κατά της «συναλλαγής» και συνοψίζονταν στο αόριστο αλλά σίγουρα επιτακτικό αίτημα της «Ανόρθωσης» του κράτους.

14 Σεπτεμβρίου 1909 → ο λαός της Αθήνας, μ’ ένα εντυπωσιακό συλλαλητήριο που οργανώθηκε από τον Σύνδεσμο και διάφορες επαγγελματικές οργανώσεις, εξέφρασε την υποστήριξή του προς το κίνημα.

Ο Σύνδεσμος δοκίμασε να υλοποιήσει τις επιδιώξεις του μέσω της κυβέρνησης Μαυρομιχάλη, που διορίστηκε από τον Γεώργιο αμέσως μετά την εκδήλωση του κινήματος. Ωστόσο, η  αμοιβαία καχυποψία δεν άφησε να προκύψει κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα. Έτσι, η ηγεσία του Συνδέσμου κάλεσε στην Αθήνα τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που είχε διακριθεί στην πολιτική ζωή της Κρήτης και στους αγώνες των  Κρητικών για ένωση με την Ελλάδα