ΤΑ ΑIΤIΑ ΚΑI ΟI ΑΦΟΡΜΕΣ ΤΟY ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣIΑΚΟY ΠΟΛΕΜΟY - Ο ΑΡΧIΔΑΜΕIΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (431-421 π.Χ.) - ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΤΑ ΑΙΤΙΑ

Η Αθήνα → πλήρη κυριαρχία στο Αιγαίο,

1.       στρέφει τις βλέψεις της προς τη Δύση, το Ιόνιο και την Αδριατική και έρχεται σε σύγκρουση με την Κόρινθο [= κύρια σύμμαχο της Σπάρτης] η οποία θεωρούσε ως χώρο επιρροής της τις δυτικές θάλασσες και βλέπει τώρα τα οικονομικά της συμφέροντα να απειλούνται.
2.     .  η πολιτειακή διαφορά της Αθήνας {ανοικτής και δημοκρατικής} με τη Σπάρτη {κλειστή και αριστοκρατική} = διαφορά στην ανάπτυξη των νοοτροπιών→ η Σπάρτη= καχύποπτη απέναντι στη συνεχώς αυξανόμενη δύναμη της Αθήνας.

ΟΙ ΑΦΟΡΜΕΣ

1.        η ανάμειξη των Αθηναίων στη διαμάχη ανάμεσα στην Κέρκυρα και την Κόρινθο για την Επίδαμνο (Δυρράχιο) ←(σύμφωνα με το Θουκδίδη)
2.      .     οι Κορίνθιοι ωθούν σε αποστασία από την Αθηναϊκή συμμαχία την Ποτίδαια (432 π.Χ.).
3.  .       σε αντίποινα ο Περικλής απαγορεύει στα πλοία των Μεγαρέων, συμμάχων της Σπάρτης, να αγκυροβολούν σε λιμάνια της Αθηναϊκής συμμαχίας και να διεξάγουν εμπόριο (Κατά Μεγαρέων ψήφισμα). 

Οι «Τριακοντούτεις σπονδαί» (τριακονταετής ειρήνη) είχαν παραβιαστεί.

·         Συνέδριο στη Σπάρτη → Κορίνθιοι & Μεγαρείς & φιλοπόλεμη σπαρτιατική μερίδα = ο πόλεμος είναι η μόνη λύση

·         οι εχθροπραξίες αρχίζουν το 431 π.Χ. → Πελοποννησιακός πόλεμος =  27 χρόνια

Τρεις φάσεις:

α) Αρχιδάμειος πόλεμος (431-421 π.Χ.)

β) Σικελική εκστρατεία (415-413 π.Χ.)

γ) Δεκελεικός πόλεμος (413-411 π.Χ.).

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΕΤΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

•            Εισβολή των Θηβαίων στην Πλάταια = παραδοσιακή φίλη της Αθήνας
•        Ο πελοποννησιακός στρατός, με αρχηγό το βασιλιά της Σπάρτης Αρχίδαμο, λεηλατεί την ύπαιθρο της Αττικής και ο πληθυσμός της αναγκάζεται να καταφύγει μέσα στην οχυρωμένη πόλη.
•          Το 430 π.Χ. μια μολυσματική ασθένεια αποδεκατίζει τον πληθυσμό της Αθήνας. Θύμα της και ο ίδιος ο Περικλής (429 π.Χ.). Οι Αθηναίοι χάνουν το ηθικό τους. Ισάξιος διάδοχος του Περικλή δεν υπάρχει.
•          Στην αθηναϊκή πολιτική κυριαρχούν πλέον οι δημαγωγοί.

ΑΠΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

•          Η  Αθήνα πιέζει οικονομικά τους Συμμάχους.
•          Οι αυθαιρεσίες προκαλούν εξεγέρσεις.
•      Η Λέσβος πρωτοστατεί (428 π.Χ.) και η αποστασία καταπνίγεται με αγριότητα από τους Αθηναίους.

ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΣΦΑΚΤΗΡΙΑΣ

•          425 π.Χ. → κατάληψη του μικρού νησιού Σφακτηρία στην Πύλο από τους Αθηναίους και η σύλληψη πολλών Σπαρτιατών
•          Η Σπάρτη, για να πετύχει την απελευθέρωση των αιχμαλώτων ζήτησε ειρήνη.
•          Οι Αθηναίοι απορρίπτουν την πρόταση.

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

•          Οι Σπαρτιάτες μεταφέρουν τον πόλεμο στη Μακεδονία
•          Ο στρατηγός Βρασίδας → στη Χαλκιδική και καταλαμβάνει την Αμφίπολη. 
•          Οι Αθηναίοι  → στη Χαλκιδική υπό τον δημαγωγό Κλέωνα.
•      Αμφίρροπη μάχη κοντά στην Αμφίπολη φονεύονται και οι δύο στρατηγοί, Βρασίδας και Κλέων (422 π.Χ.).

ΝΙΚΙΕΙΟΣ ΕΙΡΗΝΗ

Ο θάνατος των δύο ηγετών → τέλος του πολέμου.

Ο αρχηγός του αριστοκρατικού κόμματος στην Αθήνα, Νικίας, υπογράφει ειρήνη για πενήντα χρόνια (421 π.Χ.).